Profesyonel bir ceviz üreticisi olarak kaliteli bir cevizde olması gereken onlarca özellik sayabilirim. Ancak bir tüketici  çarşıda, pazarda, markette ceviz satın almak için tezgahın önüne geçtiğinde tüm bu özellikleri test etmesi imkansızdır. Ama bu sizin moraliniz bozmasın, çünkü yapılacak çok basit bir kaç gözlemle kötü ceviz alma olasılığımızı büyük oranda minimalize edebilirsiniz. Gelin bunalara bir göz atalım.

1 - Dış kabuk rengi koyu olmamalı

Dış kabukların renginin açık olmayıp, koyu veya esmerleşmiş olması cevizlerin yeni mahsul olmadığını ve kötü şartlardaki depolarda uzun süre bekletildiğini gösterir. Özellikle 40C üstü sıcalıklar cevizin yağ içeriğine zarar vererek acı bir tat oluşmasına neden olur. Unutmayın ki bir adet acı cevizin ağzınıda bırakacağı tadı 1 kilo iyi ceviz temizleyemez.

2 - Cevizlerin dış kabukları kırık olmamalı

Ceviz içinin en iyi muhafaza edildiği ortam doğal dış kabuğudur. Dış kabuğu çatlamış, kırılmış,  hava ile doğrudan temas etmiş ceviz içleri çabuk bayatlarlar ve acımsı bir tad alırlar. Eğer satın alacağınız çuvaldaki veya paketteki cevizlerin %1 inden daha fazlasının kabuğunun kırık veya çatlak olduğunu gözlemliyorsanız, bu ürünün bir çok kez taşıma ve depolama işlemine maruz kaldığını söylemeniz yanlış olmaz. Her taşıma ve depolama işlemi cevizin lezzet ve kalite kaybetmesine neden olur. 

3 - Yeni mahsul olmalı

Her yaş sebze ve meyvede olduğu gibi cevizin de taze tüketilmesi gerekir. Alacağınız ceviz taze yani yeni mahsul olmalı. Örneğin: 2023 Mart ayında yiyeceğiniz cevizin 2022 Eylül veya Ekim ayında hasat edilmiş olması gerekiyor. Üretim tarihini tezgahlardaki ürün etiketlerinde bulabilirsiniz veya satıcıya doğrudan sorarak öğrenebilirsiniz. Paketler üzerinde yazılı olan paketleme ya da son tüketim tarihlerini değil doğrudan üretim/hasat tarihini dikkate alınız.  

Not: Eğer ürün etiketinde yeni mahsul olduğuna dair bir ibare bulamıyorsunuz, üretim tarihinin geçmiş yıllara ait olduğunu varsayabilirsiniz. 

4 - Yerli ceviz olmalı

Ülkemize A.B.D. , Şili ve Çin’den yüksek miktarda ithal ceviz gelmektedir. Okyanus ötesi bu ülkelerden ülkemize uzanan bu uzun yolculuklarında bir çok taşıma ve depolama işlemine maruz bırakılmaktadır. Klimasız ve kontrolsüz ortamlarda taşınan cevizler gümrükleme ve nakliye süreçlerinde kimyasal fumigasyon yani kimyasal yöntemlerle bakterilerinden arındırma işlemine tabi tutulmaktadır. Bu kimyasal işlem cevizin doğallığına zarar verir ve ciddi oranda lezzet ve kalite kaybetmesine neden olur. Oysa yerli ceviz son tüketiciye ulaşması çok kısa sürede olmakta ve her hangi bir kimyasal işlem görmekte olmayıp, lezzet, tazelik ve sağlık anlamında ithal cevize göre büyük üstünlük göstermektedir. Üretim menşeyini tezgahlardaki ürün etiketlerinde bulabilirsiniz veya satıcıya doğrudan sorarak öğrenebilirsiniz.

Not: Eğer ürün etiketinde yerli üretim olduğuna dair bir ibare bulamıyorsunuz, ürünün ithal olduğunu varsayabilirsiniz. 

5 - İç doluluk oranı (randıman)  yüksek olmalı

1 kg kabuklu ceviz kırılıp iç haline getirilmesi ile çıkan iç cevizin ağırlığının toplam kabuklu ceviz ağırlığına oranına randıman denir . Yani 1 kg ceviz kırılır ve 450 gr iç ceviz elde edilirse bu cevize 45 randıman ceviz denir. Kırdığımız cevizlerin kabuklarını atıp sadece içini tükettiğimizden yüksek randıman tercih edilir. Cevizlerin ince kabuklu olması, çürük veya içi boş cevizlerin  az olması ve iç cevizin dış kabuğunun içini iyi doldurmuş  olması randımanı olumlu yönde etkiyen faktörlerdir. Doğal olarak pazarda 1 kilo cevizi kırıp randımanı ölçemeyeceğimizden ince kabuklu olmasına, bir kaç ceviz kırıp içinin dolu olmasına dikkat edebilirsiniz. 

6 - Lezzetli olmalı

Cevizin lezzeti hakkında bir  fikir edinmek isterseniz gözünüzle gözlemlemenizin, ürün etiketine okumanızın, ya da satıcıya soru sormanızın size bir faydası olmayacaktır. Satın alacağınız cevizin eğer tadına bakma şansınız varsa kötü ceviz alma olasılığınızı büyük oranda yok edebilirsiniz. İyi cevizin doğal aromasını hissecebilecğiniz  tatlımsı lezzetli bir tadı vardır. Kesinlikle yağ kokusu almamanız veya acımsı bir tad hissetmemeniz gerekir. 

7 - İri boyutlu olmalı mı?

Cevizlerin boyutları büyüdükçe  ticari olarak daha değerli kabul edilmesi bir gerçektir. Bu iri boyutlu cevizlerin küçük boyutlu cevizlere göre daha lezzetli veya sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Üretici olarak küçük boyutlu cevizlerin içlerinin daha iyi beslediğini, bu yüzden küçük cevilerin içlerinin daha dolgun olduğunu ve aromasının daha kuvvetli olduğunu yıllardır gözlemliyorum. Aynı gözlemi bir tülketici olarak küçük yerli muzlar ile iri ithal muzlar arasında da gözlemlediğimi söylemeliyim.

8 - İç rengi beyaza yakın açık olmalı mı?

Yine hem fikir olmadığım konulardan biri de iyi cevizin iç renginin beyaza yakın açık renkte olması gerektiğidir. Yukarıda sıraladığım ilk 6 maddeyi sağladığı sürece iç rengi limon sarısı ve açık kahverengi olan cevizleri de rahatlıkla satın alabilirsiniz. Hasat sırasında gözden kaçan doğal halinde dalında  kuruyup toprağa düşen cevizlerde beyaza yakın iç renk bulmak nerdeyse imkansızdır, ki bu cevizler en lezzetli bulduğum cevizlerdir. Evinin bahçesinde ceviz ağacı olan okuyucular beni bu konuda çok iyi anlayacaklardır diye düşünüyorum.